lum quoad agenda, et cæremoniarum ritus, verum in his etiam quæ credenda funt.

HA

XX. De Ecclefiæ authoritate.

ABET Ecclefia ritus five cæremonias ftatuendi jus, et in fidei controverfiis authoritatem ; quamvis Ecclefiæ non licet quicquam inftituere, quod verbo Dei fcripto adverfetur, nec unum fcripturæ locum fic exponere poteft, ut alteri contradicat. Quare licet Ecclefia fit divinorum librorum teftis et confervatrix, attamen ut adverfus eos nihil decernere, ita præter illos nihil credendum de neceffitate falutis debet obtrudere.

XXI. De authoritate Conciliorum generalium.

GENERALIA Concilia fine juffu et voluntate Principum

congregari non poffunt ; et ubi convenerint, quia ex hominibus conftant, qui non omnes fpiritu et verbo Dei reguntur, et errare poffunt, et interdum errarunt etiam in his que ad Deum pertinent: ideoque quæ ab illis conftituuntur, ut ad falutem neceffaria, neque robur habent, neque authoritatem, nifi oftendi poffint e facris literis effe defumpta.

XXII. De Purgatorio.

OCTRINA Romanenfium de purgatorio, de indulgentiis, de veneratione, et adoratione, tum imaginum, tum reliquiarum, nec non de invocatione fanctorum, res eft futilis, inaniter conficta, et nullis Scripturarum teftimoniis innititur: immo verbo Dei contradicit.

XXIII. De miniftrando in Ecclefia.

ON licet cuiquam fumere fibi munus publice prædicandi, aut adminiftrandi Sacramenta in Ecclefia, nifi prius fuerit ad hæc obeunda legitime vocatus et miffus. Atque illos legitime vocatos et miffos exiftimare debemus, qui per homines, quibus poteftas vocandi miniftros, atque mittendi in vineam Domini, publice conceffa eft in Ecclefia, cooptati fuerint, et adsciti in hoc opus.

XXIV. De loquendo in Ecclefia lingua quam populus intelligit. LINGUA populo non intellecta, publicas in Ecclefia preces peragere, aut Sacramenta adminiftrare, verbo Dei, et primitivæ Ecclefiæ confuetudini plane repugnat.

XXV. De Sacramentis.

SACRAMENTA a Chrifto inftituta, non tantum funt notæ profeffionis Chriftianorum, fed certa quædam potius teftimonia, et efficacia figna gratiæ atque bonæ in nos volun

tatis Dei, per quæ invifibiliter ipfe in nos operatur, noftramque fidem in fe non folum excitat, verum etiam confirmat. Duo a Chrifto Domino noftro in Evangelio inftituta funt Sacramenta fcilicet, Baptifmus, et Coena Domini.

Quinque illa vulgo nominata Sacramenta: fcilicet, confirmatio, poenitentia, ordo, matrimonium, et extrema unctio, pro Sacramentis Evangelicis habenda non funt, ut quæ, partim a prava Apoftolorum imitatione profluxerunt, partim vite ftatus funt in Scripturis quidem probati : fed facramentorum eandem cum Baptifmo et Coena Domini rationem non habentes, ut quæ fignum aliquod vifibile, feu cæremoniam, a Deo inftitutam, non habeant.

Sacramenta non in hoc inftituta funt a Chrifto ut fpectarentur, aut circumferrentur, fed ut rite illis uteremur, et in his duntaxat qui digne percipiunt falutarem habent effectum : Qui vero indigne percipiunt, damnationem (ut inquit Paulus) fibi ipfis acquirunt.

XXVI. De vi inftitutionum divinarum, quod eam non tollat malitia Miniftrorum.

Q

UAMVIS in Ecclefia vifibili, bonis mali femper funt admixti, atque interdum minifterio verbi et Sacramentorum administrationi præfint; tamen cum non fuo, fed Chrifti nomine agant, ejufque mandato et authoritate miniftrent, illorum minifterio uti licet, cum in verbo Dei audiendo, tum in Sacramentis percipiendis. Neque per illorum malitiam effectus inftitutorum Chrifti tollitur, aut gratia donorum Dei minuitur, quoad eos qui fide et rite fibi oblata percipiunt, quæ propter inftitutionem Chrifti et promiffionem efficacia funt, licet per malos adminiftrentur.

Ad Ecclefiæ tamen difciplinam pertinet, ut in malos miniftros inquiratur, accufenturque ab his, qui eorum flagitia noverint, atque tandem jufto convicti judicio deponantur.

XXVII. De Baptifmo.

BAPTISMUS non eft tantum profeffionis fignum, ac difcriminis nota, qua Chriftiani a non Chriftianis difcernantur, fed etiam eft fignum regenerationis, per quod, tanquam per inftrumentum, recte baptifmum fufcipientes, Ecclefiæ inferuntur, promiffiones de remiffione peccatorum, atque adoptione noftra in filios Dei per Spiritum fanctum vifibiliter obfignantur, fides confirmatur, et vi divinæ invocationis gratia augetur.

Baptifmus parvulorum omnino in Ecclefia retinendus eft, ut qui cum Chrifti inftitutione optime congruat.

XXVIII.

XXVIII. De Coena Domini.

CENA Domini non eft tantum fignum mutuæ benevolen'tiæ Chriftianorum inter fefe, verum potius eft Sacramentum noftræ per mortem Chrifti redemptionis.

Atque adeo, rite, digne, et cum fide fumentibus, panis quem frangimus eft communicatio corporis Chrifti: fimiliter poculum benedictionis eft communicatio fanguinis Chrifti.

Panis et vini tranfubftantiatio in Euchariftia ex facris literis probari non poteft. Sed apertis Scripturæ verbis adverfatur, Sacramenti naturam evertit, et multarum fuperftitionum dedit occafionem.

Corpus Chrifti datur, accipitur, et manducatur in Cœna, tantum cœlefti et spirituali ratione. Medium autem, quo corpus Chrifti accipitur et manducatur in Coena, fides eft.

Sacramentum Euchariftiæ ex inftitutione Chrifti non fervabatur, circumferebatur, elevabatur, nec adorabatur.

XXIX. De manducatione corporis Chrifti, et impios illud non manducare.

IMPII, et fide viva deftituti, licet carnaliter et vifibiliter (ut Auguftinus loquitur) corporis et fanguinis Chrifti Sacramentum dentibus premant, nullo tamen modo Chrifti participes efficiuntur. Sed potius tantæ rei Sacramentum, feu Symbolum, ad judicium fibi manducant et bibunt.

XXX. De utraque fpecie.

CALIX Domini laicis non eft denegandus, utraque enim pars Dominici Sacramenti, ex Chrifti inftitutione et præcepto, omnibus Chriftianis ex æquo adminiftrari debet.

XXXI. De unica Chrifti oblatione in cruce perfecta. OBLATIO Chrifti femel facta, perfecta eft redemptio,

propitiatio, et fatisfactio pro omnibus peccatis totius mundi, tam originalibus, quam actualibus; neque præter illam unicam eft ulla alia pro peccatis expiatio: unde miflarum facrificia, quibus vulgo dicebatur, facerdotem offerre Chriftum in remiffionem poenæ, aut culpæ, pro vivis et defunctis, blafphema figmenta funt, et perniciofæ impofturæ.

XXXII. De conjugio Sacerdotum.

EPISCOPIS, prefbyteris, et diaconis nullo mandato divino

præceptum eft, ut aut cælibatum voveant, aut a matrimonio abftineant. Licet igitur etiam illis, ut cæteris omnibus Chriftianis, ubi hoc ad pietatem magis facere judicaverint, pro fuo arbitratu matrimonium contrahere.

XXXIII.

XXXIII. De excommunicatis vitandis.

UI per publicam Ecclefiæ denunciationem rite ab unitate Ecclefiæ præcifus eft, et excommunicatus, is ab univerfa fidelium multitudine (donec per poenitentiam publice reconciliatus fuerit arbitrio judicis competentis) habendus eft tanquam ethnicus et publicanus.

XXXIV. De traditionibus Ecclefiafticis.

TRADITIONES atque cæremonias eafdem, non omnino neceffarium eft effe ubique, aut prorfus confimiles. Nam ut variæ femper fuerunt, et mutari poffunt, pro regionum, temporum, et morum diverfitate, modo nihil contra verbum Dei inftituatur.

Traditiones, et cæremonias ecclefiafticas, quæ cum verbo Dei non pugnant, et funt authoritate publica inftitutæ atque probatæ, quifquis privato confilio volens, et data opera, publice violaverit, is ut qui peccat in publicum ordinem Ecclefiæ, quique lædit authoritatem Magiftratus, et qui infirmorum fratrum confcientias vulnerat, publice, ut cæteri timeant, arguendus eft.

Quælibet Ecclefia particularis, five nationalis, authoritatem habet inftituendi, mutandi, aut abrogandi cæremonias, aut ritus ecclefiafticos, humana tantum authoritate inftitutos, modo omnia ad ædificationem fiant.

XXXV. De Homiliis.

TOMUS fecundus Homiliarum, quarum fingulos titulos huic articulo fubjunximus, continet piam et falutarem doctrinam, et his temporibus neceffariam, non minus quam prior Tomus Homiliarum, quæ editæ funt tempore Edwardi Texti: Itaque eas in Ecclefiis per miniftros diligenter, et clare, ut a populo intelligi poffint, recitandas effe judicavimus.

De nominibus Homiliarum.

Of the right Ufe of the Church.
Againft peril of Idolatry.

ments ought to be ministered in a known Tongue.

Of repairing and keeping clean of Of the reverent estimation of

Churches.

Of good Works.

Firft, Of Fafting.

Against Gluttony and Drunken-
nefs.

Againft excefs in Apparel.
Of Prayer.

Of the place and time of Prayer.
That common Prayers and Sacra-

God's Word.

Of Alms-doing.

Of the Nativity of Chrift.
Of the Paffion of Chrift.
Of the Refurrection of Cbrift.
Of the worthy receiving of the
Sacrament of the Body and
Blood of Chrift.

Of the Gifts of the Holy Ghoft.

Of

Against Idlenefs.

Against Rebellion.

Of the Regation-Days.
Of the State of Matrimony.
Of Repentance.

XXXVI. De Epifcoporum et Miniftrorum confecratione. L1 IBELLUS de confecratione Archiepifcoporum, et Epifcoporum, et de ordinatione Prefbyterorum et Diaconorum, editus nuper temporibus Edwardi VI. et authoritate Parlia menti illis ipfis temporibus confirmatus, omnia ad ejufmodi confecrationem et ordinationem neceffaria continet, et nihil habet, quod ex fe fit, aut fuperftitiofum, aut impium: itaque quicunque juxta ritus illius libri confecrati aut ordinati funt, ab anno fecundo prædicti regis Edwardi, ufque ad hoc tempus, aut in pofterum juxta eofdem ritus confecrabuntur, aut ordinabuntur, rite atque ordine, atque legitime ftatuimus effe, et fore confecratos et ordinatos.

XXXVII. De civilibus Magiftratibus.

EGIA Majeftas in hoc Angliæ regno, ac cæteris ejus dominiis, fummam habet poteftatem, ad quam omnium ftatuum hujus regni, five illi ecclefiaftici fint, five civiles, in omnibus caufis, fuprema gubernatio pertinet, et nulli externæ jurifdictioni eft fubjecta, nec effe debet.

Cum Regiæ Majeftati fummam gubernationem tribuimus, quibus titulis intelligimus animos quorundam calumniatorum offendi, non damus Regibus noftris, aut verbi Dei, aut Sacramentorum adminiftrationem, quod etiam Injunctiones ab Elizabetha Regina noftra, nuper editæ, apertiffime teftantur : fed eam tantum prærogativam, quam in facris Scripturis a Deo ipfo, omnibus piis Principibus, videmus femper fuiffe attributam: hoc eft, ut omnes ftatus atque ordines fidei fuæ a Deo commiffos, five illi ecclefiaftici fint, five civiles, in officio contineant, et contumaces ac delinquentes gladio civili

coerceant.

Romanus pontifex nullam habet jurifdictionem in hoc regno Angliæ.

Leges regni poffunt Chriftianos propter capitalia, et gravia crimina, morte punire.

Chriftianis licet, ex mandato magiftratus, arma portare, et jufta bella adminiftrare.

XXXVIII. De illicita bonorum communicatione.

FACULTATES et bona Chriftianorum non funt communia, quoad jus et poffeffionem, (ut quidam Anabaptistæ falfo jactant,) debet tamen quifque de his quæ poffidet, pro facultatum ratione, pauperibus eleemofynas benigne diftribuere.