Gofyn. Pa beth yw dy ddyled tuagat dy Gymmydog? Atteb. Fy nyled tuagat fy Nghymmydog yw, ei garu fel fi fy hun, a gwneuthur bob dyn megis y chwennychwn iddo wneuthur i minnau. Caru o honof, anrhydeddu, a chymmorth, fy nhad a'm mam. Anrhydeddu ac ufuddhâu i'r Brenhin a'i Swyddogion. Ymddarostwng i'm holl Lywiawdwŷr, Dysgawdwyr, Bugeiliaid ysprydol, ac Athrawon. Ymddwyn o honof yn ostyngedig, gan berchi pawb o'm gwell. Na wnelwyf niweid i neb ar air na gweithred. Bod yn gywir ac yn uniawn ym mhob peth a wnelwyf. Na bo na châs na digasedd yn fy nghalon i neb. Cadw o honof fy nwylaw rhag chwilenna a lladratta, a'm tafod rhag dywedyd celwydd, cableiriau, na drwg absen. Cadw fy nghorph mewn cymhedroldeb, sobrwydd, a diweirdeb. Na chybyddwyf ac na ddeisyfwyf ddâ na golud neb arall; eithr dysgu a llafurio yn gywir i geisio ynnill fy mywyd, ac i wneuthur a ddylwyf, ym mha ryw fuchedd bynnag y rhyngo bodd i Dduw fy ngalw. Catec. Fy anwyl blentyn, gwybydd hyn yma, nad wyt ti abl i wneuthur y pethau hyn o honot dy hun, nac i rodio yng Ngorchymmynion Duw, nac i'w wasanaethu ef, heb ei hyspysol râs ef; yr hwn sydd raid i ti ddysgu yn wastad ymoralw am dano trwy ddyfal Weddi. Gan hynny moes i mi glywed a fedri di ddywedyd Gweddi yr Arglwydd. Atteb. nefoedd; Sancteiddier dy him, to honour his holy Name and his Word, and to serve him' truly all the days of my life. Question. What is thy duty towards thy Neighbour? Answer. My duty towards my Neighbour, is to love him as myself, and to do to all men, as I would_they_should do unto me: To love, honour, and succour my father and mother: To honour and obey the King, and all that are put in authority under him: To submit myself to all my governours, teachers, spiritual pastors and masters: To order myself lowly and reverently to all my betters: To hurt no body by word nor deed: To be true and just in all my dealing: To bear no malice nor hatred in my heart: To keep my hands from picking and stealing, and my tongue from evilspeaking, lying, and slandering: To keep my body in temperance, soberness, and chastity: Not to covet nor desire other men's goods; but to learn and labour truly to get mine own living, and to do my duty in that state of life, unto which it shall please God to call me. Catechist. My good Child, know this, that thou art not able to do these things of thyself, nor to walk in the Commandments of God, and to serve him, without his special grace; which thou must learn at all times to call for by diligent prayer. Let me hear therefore, if thou canst say the Lord's Prayer. Atteb. Yr ydwyf yn erchi ar fy Arglwydd Dduw ein Tad nefol, yr hwn yw rhoddwr pob daioni, ddanfon ei râs arnaf, ac ar yr holl bobl; fel y gallom ei anrhydeddu ef, a'i wasanaethu, ac ufuddhâu iddo megis y dylem. Ac yr wyf yn gweddio ar Dduw, ddanfon i ni bob peth angenrheidiol, yn gystal i'n heneidiau ac i'n cyrph; a bod yn drugarog wrthym, a maddeu i ni ein pechodau; a rhyngu bodd iddo ein cadw a'n hymddiffyn ym mhob perygl ysprydol a chorphorol; a chadw o hono nyni rhag pob pechod, ac anwiredd, a rhag ein gelyn ysprydol, a rhag angau tragywyddol. A hyn yr ydwyf yn ei obeithio y gwna efe o'i drugaredd a'i ddaioni, trwy ein Harglwydd Iesu Grist: ac am hynny yr wyf yn dywedyd, Amen. Poed gwîr. Name. Thy kingdom come. Thy will be done in earth, As it is in heaven. Give us this day our daily bread. And forgive us our trespasses, As we forgive them that trespass against us. And lead us not into temptation; But deliver us from evil. Amen. Question. What desirest thou of God in this Prayer? Answer. I desire my Lord God our heavenly Father, who is the giver of all goodness, to send his grace unto me, and to all people; that we may worship him, serve him, and obey him, as we ought to do. And I pray unto God, that he will send us all things that be needful both for our souls and bodies; and that he will be merciful unto us, and forgive us our sins; and that it will please him to save and defend us in all dangers ghostly and bodily; and that he will keep us from all sin and wickedness, and from our ghostly enemy, and from everlasting death. And this I trust he will do of his mercy and goodness, through our Lord Jesus Christ. And therefore I say, Amen, So be it. megis modd i ni i dderbyn y grâs hwnnw trwyddo, ac i fod yn wystl i'n sicrhâu ni o'r grâs hwnnw. Gofyn. Pa sawl rhan y sydd mewn Sacrament? Atteb. Dwy: yr arwydd gweledig oddiallan, a'r gras ysprydól oddifewn. Gofyn. Pa beth yw'r arwydd gweledig oddiallan, neu'r ffurf, yn y Bedydd? Åtteb. Dwfr: yn yr hwn y bedyddir un, Yn Enw'r Tad, a'r Mab, a'r Yspryd Glân. Gofyn. Pa beth yw'r grâs ysprydol oddifewn? Atteb. Marwolaeth i bechod, a genedigaeth newydd i gyfiawnder: canys gan ein bod ni wrth naturiaeth wedi ein geni mewn pechod, ac yn blant digofaint, trwy Fedydd y gwnair ni yn blant grâs. Gofyn. Pa beth a ddisgwylir gan y rhai a fedyddier? Atteb. Edifeirwch, trwy'r hon y maent yn ymwrthod â phechod; a Ffydd, trwy'r hon y maent yn ddïysgog yn credu addewidion Duw y rhai a wnair iddynt yn y Sacrament hwnnw. Gofyn. Paham wrth hynny y bedyddir Plant bychain, pryd nas gallant o herwydd eu hieuengetid gyflawni'r pethau hyn? Atteb. Oblegid eu bod yn addaw pob un o'r ddau trwy eu Mechnïau; yr hwn addewid, pan ddelont i oedran, y maent hwy eu hunain yn rhwym i'w gyflawni. Gofyn. Paham yr ordeiniwyd Sacrament Swpper yr Arglwydd? Atteb. Er mwyn tragywyddol gof am aberth dioddefaint marwolaeth Crist, a'r llesâd yr ydym ni yn ei dderbyn oddiwrtho. Gofyn. Pa beth yw y rhan as a means whereby we receive the same, and a pledge to assure us thereof. Question. How many parts are there in a Sacrament? Answer. Two; the outward visible sign, and the inward spiritual grace. Question. What is the outward visible sign or form in Baptism? Answer. Water; wherein the person is baptized In the Name of the Father, and of the Son, and of the Holy Ghost. Question. What is the inward and spiritual grace? Answer. A death unto sin, and a new birth unto righteousness: for being by nature born in sin, and the children of wrath, we are hereby made the children of grace. Question. What is required of persons to be baptized? Answer. Repentance, whereby they forsake sin; and Faith, whereby they stedfastly believe the promises of God made to them in that Sacrament. Question. Why then are Infants baptized, when by reason of their tender age they cannot perform them? Answer. Because they promise them both by their Sureties; which promise, when they come to age, themselves are bound to perform. Question. Why was the Sacrament of the Lord's Supper ordained? oddiallan, neu'r arwydd, yn Swpper yr Arglwydd? Atteb. Bara a Ġwîn, y rhai a orchymmynodd yr Arglwydd eu derbyn. Gofyn. Pa beth ywy rhan oddifewn, neu'r peth a arwyddocêir? Atteb. Corph a Gwaed Crist; y rhai y mae'r ffyddloniaid yn wîr ac yn ddïau yn eu cymmeryd ac yn eu derbyn, yn Swpper yr Arglwydd. Gofyn. Pa lesad yr ydym ni yn ei gael wrth gymmeryd y Sacrament hwn? Atteb. Cael cryfhâu a diddanu ein heneidiau trwy Gorph a Gwaed Crist, megis y mae'n cyrph yn cael trwy'r Bara a'r Gwîn. Gofyn. Pa beth sy raid i'r rhai a ddel i Swpper yr Arglwydd ei wneuthur? Atteb. Eu holi eu hunain, a ydynt hwy yn wîr edifeiriol am eu pechodau a aeth heibio, ac yn sicr amcanu dilyn buchedd newydd; a oes ganddynt ffydd fywiol yn nhrugaredd Duw trwy Grist, gydâ dïolchus gof am ei angau ef; ac a ydynt hwy mewn cariad perffaith â phob dyn. ward part or sign of the Lord's Supper? Answer. Bread and Wine, which the Lord hath commanded to be received. Question. What is the inward part, or thing signified? Answer. The Body and Blood of Christ, which are verily and indeed taken and received by the faithful in the Lord's Sup per. Question. What are the benefits whereof we are partakers thereby? Answer. The strengthening and refreshing of our souls by the Body and Blood of Christ, as our bodies are by the Bread and Wine. Question. What is required of them who come to the Lord's Supper? Answer. To examine themselves, whether they repent them truly of their former sins, stedfastly purposing to lead a new life; have a lively faith in God's mercy through Christ, with a thankful remembrance of his death; and be in charity with all men. Bid i Gurad pob Plwyf yn ddiesgeulus ar y Suliau a'r Gwyliau, ar ol yr ail Lith o'r Gosper, ddysgu ar osteg yn yr Eglwys, a holi cynnifer o Blant ei Blwyf ag a ddanfoner atto, megis y tybio efe fod yn gymhesur, yn rhyw barth o'r Catechism hwn. A bid i bob Tad, a Mam, a phob Perchen Tylwyth, beri i'w Plant, i'w Gwasanaeth-ddynion, ac i'w Prentisiaid (y rhai ni ddysgasant eu Catechism (ddyfod i'r Eglwys ar yr amser gosodedig, a gwrando yn ufudd, a bod wrth lywodraeth y Curad, hyd oni ddarffo iddynt ddysgu pob peth a'r y sydd yma wedi ei osod i'w ddysgu ganddynt. Cyn gynted ag y delo Plant i Oedran cymhedrol, ac y medront ddywedyd, yn Iaith eu Mam, Fannau'r Ffydd, Gweddi yr Arglwydd, a'r Deg Gorchymmyn; a hefyd medru o honynt atteb i Ymofynion eraill y Catechism byr yma yna y dygir hwy at yr Esgob. Ac i bob un o honynt y bydd Tad-bedydd, neu Fam-fedydd, megis yn Dyst o'u Conffirmasiwn. A pha bryd bynnag y rhoddo yr Esgob hyspysrwydd am ddwyn Plant atto i'w Confirmio, Curad pob Plwyf a ddwg neu a ddenfyn yn ysgrif enedig dan ei law, Enwau y rhai oll o fewn ei Blwyf, ag a dybio efe fod yn gymmwys i'w cyflwyno i'r Esgob, i'w Conffirmio. Ac os yr Esgob a'u gwel hwynt yn gymmeradwy, efe a'u Conffirmia hwynt yn y Drefn yn canlyn. NEU ARDDODIAD DWYLAW AR Y SAWL A FEDYDDIWYD, AC A DDAETHANT I OEDRAN PWYLL. Ar y Dydd pwyntiedig, wedi gosod yn eu lle cynnifer ag a fo y pryd hwnnw i'w Conffirmio, ac yn sefyll mewn trefn o flaen yr Esgob; efe (neu ryw Weinidog arall pwyntiedig ganddo ef) a dderllyn y Rhagymadrodd hwn y sydd yn canlyn. Er mwyn bod ministrio Conffirmasiwn er mwy o adeilad i'r sawl a'i derbynio, tybiodd yr Eglwys yn dda drefnu, na bo conffirmio neb rhagllaw, ond y cyfryw ag a fedro ddywedyd y Credo, Gweddi'r Arglwydd, a'r Deng-Air Deddf; ac a fedro hefyd atteb i gyfryw ymofynion eraill ag a gynhwysir yn y Catechism byr. Yr hon drefn sydd weddus iawn ei chadw, er gallu o'r plant, wedi eu dyfod weithian i oedran synwyr, ac wedi dysgu y pethau a addawsai eu Tadau-bedydd a'u Mammaubedydd drostynt wrth eu bedyddio, eu hun, â'u genau eu hunain, ac o'u cyd-syniad eu hunain, ar osteg o flaen yr Eglwys, gadarnhau a chonffirmio yr unrhyw; a hefyd addaw, trwy râs Duw, yr ymegnïant yn wastad i gadw yn ffyddlawn y cyfryw bethau ag a fu iddynt hwy a'u cyffes eu hun gydsynio arnynt. Yna y dywaid yr Esgob, AYdych 1 To the end that Confirma tion may be ministered to the more edifying of such as shall receive it, the Church hath thought good to order, That none hereafter shall be confirmed, but such as can say the Creed, the Lord's Prayer, and the Ten Commandments; and can also answer to such other Questions, as in the short Catechism are contained which order is very convenient to be observed; to the end, that children, being now come to the years of discretion, and having learned what their Godfathers and Godmothers promised for them in Baptism, they may themselves, with their own mouth and consent, openly before the Church, ratify and confirm the same; and also promise, that by the grace of God they will evermore endeavour themselves faithfully to observe such things, as they, by their own confession, have assented unto. Then shall the Bishop say, DO ye here, in the presence of God, and of this congregation, renew the solemn promise and vow that was made in your name at your Baptism; ratifying and confirming the same in your own persons, and acknowledging yourselves bound to believe, and to do, all those things, which your Godfathers and Godmothers then undertook for you? |