Imágenes de páginas
PDF
EPUB
[ocr errors]

ὥσπερ τὸ Πιττακᾶ ἔχει ἀπόφθεγμα εις Αμφιάραον. Καὶ οὐ κακοήθεις, ἀλλ ̓ ευήθεις, διὰ τὸ μήπω τεθεωρηκένα, πολλὰς πονηρίας. Καὶ εὔπισοι, διὰ τὸ μήπω πολλὰ ἐξηπατήθαι. Και Ευέλπιδες· ὥσπερ γὰρ οἱ οἰνωμένοι, ὅντω διαθερμοί εισιν δι νέοι ὑπὸ τῆς φύσεως· ἅμα δὲ καὶ διὰ τὸ μήπω πολλὰ ἀποτετυχηκέναι, Καὶ ζῶσι τὰ πλᾶςα ἐλπίδι· ἡ μὲν γὰρ ἐλπὶς, τὸ μέλλοντός ἐσιν· ἡ δὲ μνήμη, τα παροιχομένη. Τοῖς δὲ νέοις τὸ μὲν μέλ λον, πολύ· τὸ δὲ παρεληλυθὸς, βραχύ. Τῇ γὰρ πρώτῃ ἡμέρας μεμνήθαι μὲν ἐδὲν οἴονται, ἐλπίζειν δὲ πάντα. Καὶ ἐξαπάτη τοί εισι διὰ τὸ εἰρημένον· ἐλπίζεσι γὰρ ραδίως. Και ανδρείος τεροι· θυμώδεις γὰρ καὶ ἐνέλπιδες· ὧν τὸ μὲν, μή φοβεῖδας τὸ δὲ, θαῤῥεῖν ποιεῖ. Οὔτε γὰρ ὀργιζόμενος ουδεὶς φοβεῖται τό, τε ἐλπίζειν ἀγαθόν τι, θαρραλέον ἐπί. Καὶ αισχυντηλός * γὰρ πω καλὰ ἕτερα ὑπολαμβάνεσιν, ἀλλὰ πεπαίδευνται ὑπὸ τα νόμε μόνον. Καὶ μεγαλόψυχοι· ἔτε γὰρ ὑπὸ τὸ βία ἔπω σεταπείνωνται, ἀλλὰ τῶν ἀναγκαίων απειρόν εισι· καὶ τὸ ἀξιῶν αυτὸν μεγάλων, μεγαλοχυχία τέτο δ ̓ ἐνέλπιδος. Καὶ μᾶλ λον αίρονται πράττειν τὰ καλὰ τῶν συμφερόντων τῷ γάρ ἔχει ζῶσι μᾶλλον, ἢ τῷ λογισμῷ· ἔτι δὲ ὁ μὲν λογισμὸς, τα συμφέ ροντος· ἡ δ ̓ ἀρετὴ, τῇ καλό. Καὶ φιλόφιλοι, καὶ φιλέταιρος μᾶλλον τῶν ἀλλῶν ἡλικιῶν, διὰ τὸ χαίρειν τῷ συζῆν, καὶ μήπω πρὸς τὸ συμφέρον κρίνειν μηδὲν· ὥς τε μηδὲ τὰς φίλες. Και ἅπαντα ἐπὶ τό μᾶλλον, καὶ σφοδρότερον ἁμαρτάνεσι, παρὰ τὸ Χιλώνειον· πάντα γὰρ ἄγαν πράττεσι· φιλεσί τε γαρ ἄγαν, καὶ μισοῦσιν ἄγαν, καὶ τάλλα πάντα ὁμοίως. Οἱ καὶ εἰδέναι πάντα οἴονται, καὶ διισχυρίζονται· τοῦτο γὰρ αἴτιον ἔτι καὶ τοῦ,

παντα

πάντα ἄγαν. Καὶ τὰ ἀδικήματα ἀδικοῦσιν εἰς ὕβριν, και κακουργίαν. Καὶ ἐλεπτικοί, δια τὸ πάντας χρησοὺς καὶ βελτίους απολαμβάνειν· τῇ γὰρ αὐτῶν ἀκακία τοὺς πέλας μετροῦσιν· ὡς τ' ἀνάξια πάσχειν ὑπολαμβάνουσιν αὐτούς. Καὶ φιλογέλωτες: διὸ καὶ εὐτράπελοι. Ἡ γάρ εὐτραπελία, πεπαιδευμένη, ὕβρις θεί. Τὸ μὲν οὖν τῶν νέων τοιοῦτον ἦθος ἐσιν.

Οἱ δὲ πρεσβύτεροι, καὶ παρηκμακότες, σχεδὸν ἐκ τῶν ἐναντίων τούτοις τὰ πλεῖσα ἔχουσιν ήθη. Διὰ γὰρ τὸ πολλὰ ἔτη βεβιωκέναι, καὶ πλείω ἐξηπατῆσθαι, καὶ ἡμαρτηκέναι, καὶ τὰ πλείω φαῦλα εἶναι τῶν πραγμάτων, οὔτε διαβεβαιοῦνται οὐδὲν, ηττόν τε ἄγαν ἅπαντα, ἢ δεῖ. Καὶ οἴονται, ἴσασι δὲ οὐδὲν· καὶ ἀμφισβητοῦντες προςτιθέασιν ἀεὶ τὸ ἴσως, καὶ τάχα· καὶ πάντα λέγουσιν οὕτω, παγίως δὲ οὐδέν. Καὶ κακοήθεις εἰσίν. ἔσι γὰρ κακοήθεια, τὸ ἐπὶ τὸ χεῖρον ὑπου λαμβάνειν ἅπαντα. Ἔτι δὲ καχύποπτοί εἰσι, διὰ τὴν ἀπιςίαν· ἄπιτοι δὲ, δὲ ἐμπειρίαν. Καί ούτε φιλοῦσι σφόδρα,

οὔτε μισοῦσι, διὰ ταῦτα· ἀλλὰ κατὰ τὴν Βίαντος ὑποθήκην, καὶ φιλοῦσιν ὡς μισήσοντες, καὶ μισοῦσιν ὡς φιλήσοντες. Καὶ μικρόψυχοι, διὰ τὸ τεταπεινῶσθαι ὑπὸ τοῦ βίου· οὐδενὸς γὰρ μεγάλου, οὐδὲ περιττοῦ, ἀλλὰ τῶν πρὸς τὸν βίον ἐπιθυε μοῦσι. Καὶ ἀνελεύθερον ἓν γάρ τι τῶν ἀναγκαίων ἡ οὐσία· ἅμα δὲ καὶ διὰ τὴν ἐμπειρίαν ἴσασιν, ὡς χαλεπὸν τὸ κτήσασθαι, καὶ ῥᾴδιον τὸ ἀποβαλεῖν. Καὶ δειλοί, καὶ πάντα προφοβητικοί ἐναντίως γὰρ διάκεινται τοῖς νέοις· κατεψυγμένοι γάρ εἰσιν. οἱ δέ, θερμοί. "Ως τε προωδοπεποίηκε τὸ γῆρας τῇ δειλίᾳ· καὶ γὰρ ὁ φόβος, κατάψυξις τίς ἔσι. Καὶ φιλόζωοι, καὶ μάλισα

ἐπὶ

ἐπὶ τῇ τελευταίᾳ ἡμέρᾳ, διὰ τὸ τοῦ ἀπόντος εἶναι τὴν ἐπιθυ μίαν· καὶ δν δὲ ἐνδεᾶς, τούτου μάλισα ἐπιθυμοῦσι.

[ocr errors]

اد

η

Και φιλαίτιοι μᾶλλον, ἢ δεῖ· μικροψυχία γάρ τις καὶ αύτη. Καὶ πρὸς τὸ συμφέρον ζῶσιν, ἀλλ ̓ οὐ πρὸς τὸ καλὸν, μᾶλλον ἢ δεν διὰ τὸ φίλαυτοι εἶναι· τὸ μὲν γὰρ συμφέρον, αὐτῷ ἀγαθόν ἐσι· τὸ δὲ καλὸν, ἁπλῶς. Καὶ ἀναίσχυντοι μᾶλλον, ἢ αἰσχυν τελοί· διὰ γὰρ τὸ μὴ φροντίζειν ὁμοίως τοῦ καλοῦ καὶ τοῦ συμφέροντος, ὀλιγωροῦσι τοῦ δοκεῖν. Καὶ δυσέλπιδες, διὰ τὴν ἐμπειρίαν· τὰ γὰρ πλεῖσα τῶν πραγμάτων φαῦλά ἐσιν' ἀποβαίνει γοῦν τὰ πολλὰ ἐπὶ τὸ χεῖρον· καὶ ἔτι διὰ τὴν δειλίαν. Καὶ ζῶσι τῇ μνήμῃ μᾶλλον, ἢ τῇ ἐλπίδι· τοῦ γὰρ βίου τὸ μὲν λοιπὸν, ὀλίγον· τὸ δὲ παρεληλυθὸς, πολύ· ἔτι δὲ ἡ μὲν ἐλπὶς, τοῦ μέλλοντος· ἡ δὲ μνήμη, τῶν παροιχομένων. Ὅπερ αἴτιον καὶ τῆς ἀδολεσχίας αὐτοῖς· διατελοῦσι γὰρ τὰ γενόμενα λέγοντες· ἀναμιμνησκόμενοι γὰρ ἡδονται. Καί οἱ θυμοί, ἐξῆς μέν εἰσιν, ἀσθενῆς δέ. Καὶ αἱ ἐπιθυμίας, αἱ μὲν ἐκλελίπασιν, αἱ δὲ ἀσθενες. Ὣς τ ̓ οὔτε ἐπιθυμητικοί, οὔτε πρακτικοὶ κατὰ τὰς ἐπιθυμίας, ἀλλὰ κατὰ τὸ κέρδος· διὸ σωφρονικοὶ φαίνονται οἱ τηλικοῦτοι· αἵ τε γὰρ ἐπιθυμίας ἀνείκασι καὶ δουλεύουσι τῷ κέρδει. Καί μᾶλλον ζῶσι κατὰ λογισμὸν, ἢ κατὰ τὸ ἦθος ὁ μὲν γὰρ λογισμός, τοῦ συμφέροντος· τὸ δὲ ἦθος, τῆς ἀρετῆς ἔτι. Καὶ τὰ ἀδικήματα ἀδικοῦσιν εἰς κακουργίαν, οὐκ εἰς ἕβριν. Ἐλεητικοὶ δὲ καὶ οἱ γέροντές εἰσιν, ἀλλ ̓ οὐ διὰ τ' αυτὸ τοῖς νέοις· οἱ μὲν γὰρ, διά φιλανθρωπίαν· οἱ δὲ, δι' ἀσθένειαν. Πάντα γὰρ οἴονται ἐργὺς εἶναι αὐτοῖς παθεῖν· τοῦτο δ ̓ ἦν ἐλεητικοῦ. Ὅθεν ὀδυρτικοί εἰσι, καὶ οὐκ εὐτρά Beisp. Samml. 8. Bd. 1. Abth.

πελοι

πελοι, οὐδὲ φιλογέλοιοι· ἐναντίον γὰρ τὸ ὀδυρτικὸν τῷ

.

φιλογέλωτι. Τῶν μὲν οὖν νέων καὶ τῶν πρεσβυτέρων τα ἤθη τοιαῦτα. Ὥς τ ̓ ἐπεὶ ἀποδέχονται πάντες τοὺς τῷ σῷε τέρῳ ἤθει λεγομένους λόγους, καὶ τοὺς ὁμοίους, οὐκ ἄδηλον, πῶς χρώμενοι τοῖς λόγοις, τοιοῦτοι φαίνονται καὶ αὐτοὶ, καὶ οἱ λόγοι.

Plutarch

Plutarch.

Von diesen sehr schäzbaren Schriftsteller, der aus Chironea in Bootien gebürtig war, und zu Anfange des zweiten Jahrhuns derts lebte, gehören mehrere, besonders die sogenannten moraliz schen Schriften in diese Klasse, die an feinen Beobachtungen, ächter Lebensweisheit, und lehrreichen Betrachtungen ungemein reichhaltig find. Auch empfehlen sie sich größtentheils von Seiten der Schreibart, wiewohl sich diese nicht immer gleich bleibt. Uns ter seinen kleinern Abhandlungen ist die Anleitung, wie ein Jüngs ling die Werke der Dichter hören muß, eine der schäzbarsten. Das anew, hören, in der Ueberschrift, bezieht sich zwar zunächst auf den bei den Alten gewöhnlichen mündlichen und lebendigen Vors trag der Dichterwerke, auf ihre Recitirung; zugleich aber auch auf ihre eigne Lesung, ihre Auslegung und ihr Verständniß. Der Vortrag dieser Schrift ist an den M. Sedatus gerichtet, und fie wurde zur Belehrung seines Sohns, des Kleander, abgefasst. Plutarch würdigt zuvörderst den Einfluß der Dichtkunst auf Geist und Herz, und zeigt ihre wohlthätige Verbindung mit dem Studium der Philosophie; nur empfiehlt er die Vorsicht, welche bei den willkührlichen poetischen Schilderungen völlig erdichteter und idealischer Gegenstände nothwendig ist, damit der Verstand durch die Täuschungen derselben nicht irre geführt werde. Hiers auf giebt er in der hier folgenden Stelle den rechten Gesichtspunkt an, woraus dichterische Nachahmungen, und die darauf vers wandte Kunst des Dichters, zu beurtheilen find, und sucht in der Folge vornehmlich den nachtheiligen Eindrücken gemißbrauchter Poesie auf Herz und Sitten vorzubeugen.

ΠΩΣ ΔΕΙ ΤΟΝ ΝΕΟΝ ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ ΑΚΟΥΕΙΝ,
CAP. III.

Ετι δὲ μᾶλλον ἐπισήσωμεν αυτὸν, ἅμα τῷ προσάγειν τοῖς ποιήμασιν ὑπογράφοντες τὴν ποιητικὴν, ὅτι μιμητική τέχνη και δύναμίς ἔσιν ἀντίςροφος τη ζωγραφία, καὶ μή μόνον ἐκεῖνο τὸ θρυλόμενον ἀκηκοώς ἔσω; ζωγραφίαν μὲν εἶναι φθεγγομένην

[blocks in formation]
[ocr errors]
« AnteriorContinuar »