Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Si Deus nostras videt æquus aras,
Regiam stirpem, pietate fultam,
Sospitet semper, bona det renascens
Sæcula Phoenix.

Det probos mores docili iuventæ,
Det senectuti placidæ quietem,
Regis exemplo et pietate mentes
Impleat omnes,

Augeat prolem numero carentem
Per vias urbis bona Pax beatæ,
Læta ceu campis riguis per imbrem
Gramina surgunt.

Sic Fides verax et Honos Pudorque
Omnibus lætos aperire vultus
Audeat, ditetque beata pleno
Copia cornu.

Rex, velut pupillam oculi tenellam,
Te Deus seruet, fremitus minaces
Hostium frangat, faciatque ab omni
Parte beatum.

Serus in cœlum redeas, diuque
Saxonum rebus moderator adsis,
Hic ames dici Pater atque Princeps
Alterum in æuum.

III. EPODOS.

E PSALMO CXXIX.

Iure dicat grex bonorum: mille me molestiis
Liberauit numen æquum, mille me beans bonis.-
Qui Sionis non amico spectat arces lumine,
Vota semper vana volvat, spes inanes nutriat!

E PSALM. CXLVIII.

Laudate Dominum cœlitum

Chori beati, qui procul

Contagio mortalium

Templa atheris tuemini,

Laudate Dominum, quos sibi

Adesse iussit angelos,

Laudate Dominum exercitus

Parere promti iussibus.

Reges et orbis præsides
Et nationes liberæ,

Et qui sedetis iudices.

Laudate Dominum cantibus.

Et vos, iuventa florea,

Læti puelli et virgines,
Senesque vitæ in ultimo
Jamiam exituri limine,

Laudate Dominum.! numini

Sit eius uni gloria,

Regumque regem et principem
Extollant nostra iubila.

NOTÆ ET CURE SEQUENTES IN ARATI DIOSEMEA,

a TH. FORSTER, F.L.S.

No. IV. [Continued from No. XXXIV. p. 26.]
Καὶ διὰ νύκτα μέλαιναν ὅτ ̓ ἀστέρες ἀΐσσωσι

194. De prognosticis ventorum ex stellis discurrentibus agit.-Item quum crebro stellæ præcipites ruunt atram per noctem, a tergo vero tractus subalbescant; accipito per illas ventum eadem via venientem. Sin autem aliæ contrario ruunt ex aliis partibus in alias, tunc omnivarios ventos expecta: qui maxime confusi (tractus) sunt, confusa item observando hominibus spirant. Prognosticum hoc ex Theophrasto sumtum est, olev av ἀστέρες διάττωσι πολλοὶ ἄνεμον ἐντεῦθεν ἐὰν δὲ πανταχόθεν, ὁμοίως πολλὰ πνεύματα onuaívovoi. [Theoph. Sign. vent.] Ptolemæus Tetrabib. ex paraph. Procl. ut Buhle memorat: Oi de Spóuo Tv ἀστέρων, καὶ δὲ ἀκοντισμοὶ, εἰ μὲν ἀπὸ ἑνὸς ἐγένοντο μέρους ἐξ ἐκείνου τοῦ μέρους κίνησιν ἀνέμου δηλοῦσιν· εἰ δὲ ἐξ ἀνιαντίων μερῶν παντοίους χειμῶνας ἔσεσθαι, προδηλοῦσιν καὶ μέχρι βροντῶν, καὶ ἀστραπῶν, καὶ τῶν

TOLUUTIOV. [Ptol. Tetrabibil. ex paraph.
Procl. ii. 14. Et Geopon. e Dionysio.
Αστέρες διαπίπτοντες ὅπου τρέπονται ἐκεῖ

[blocks in formation]

Ταρφέα, τοὶ δ ̓ ἔπιθεν ῥυμοὶ ὑπολευκαίνωνται,

Astra polis sunt visa quati: niger

inficit horror

Terga maris: longo per multa volumina tractu

Estuat unda minax; flatusque incerta futuri.

Turbida testantur conceptos æquora ventos."

[Lucan. Phars. v. 560.] Apud Plinium ita scriptum est: "Si volitare plures stellæ videbuntur, quo ferantur albescentes ventos ex his partibus nunciabunt." [Plin. Hist. Nat. xviii. 35.]

Et in secundo libro :

"Fleri videntur et discursus stellarum numquam temere ut non ex ea parte truces venti oriantur. Existunt stellæ in mari terraque." [Plin. Hist. Nat. ii. 37.]

Politianus teste Cerda scribit. "Annotat et cæli faciem; num stella

[merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small]

195

[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small]

Δειδέχθαι κείνοις αὐτὴν ὁδὸν ἐρχομένοιο
Πνεύματος· εἰ δέ κεν ἄλλοι ἐναντίον ἀΐσσωσιν,
*Αλλοις ἐξ ἄλλων μερέων, τότε δὴ πεφύλαξο
Παντοίων ἀνέμων, οἵτ ̓ ἄκριτοί εἰσι μάλιστα,
*Ακριτα δὲ πνείουσιν, ἐπ ̓ ἀνδράσι τεκμήρασθαι.
Αὐτὰρ ὅτ' ἐξ εὔροιο καὶ ἐκ νότου ἀστράπτησιν,

æthere ignitas, návrwy de TOUTWV altiov is μèv vλn ǹ àvalvμíaois: [Arist. Meteor. i. 4.] ea infra Lunam (nostra atmosphera) existere asserat. Пávra dè kar GEλHUNS TOUTα Vivyrai, &c. [Ibid.] Plinius confusè ex stellis ipsis nimio alimento repletis effectum ducit. "Illa nimio alimento tracti humeris igneam vim abundantia reddunt, cum decidere redduntur, ut apud nos quoque id, luminibus accensis liquore olei nota mus accidere." [Plin. Hist. Nat. i. 8.] Sed ex iis qui de cœlo scripserunt Aristoteles fastidiosissima ambage hæc meteora circumgressus est, cf. Excurs. ad h. 1.

Ovidius inter metamorphosea, cum Phætonta e solis curru labentem cadenti stellæ comparat; tum stellas re vera non cadere dicit; sed loca sua in cœlo rapido cursu transmutare, "At Phaethon rutilos flamma populante capillos

Volvitur in præceps, longoque per aëra tracti

Fertur; ut interdum de cœlo stella

sereno

Etsi non cecidit, potuit cecidisse videri."

[Ovid. Metamorph. ii. 322.] Diversis doctorum opinionibus observationem addam; ex his meteoris, quæ frequentius occurrunt, tres species notavi. Una, et ea est frequentissima, stellæ simillima est, rapido et rectilineo motu cadere videtur, nec ullum post se tractum facit; secunda majore luce nitet, sæpe curvilineo cursu eat, et videtur frequentius in æstate. Tertia species albescentem tractum in cœlo post se facit, hæc post pluviam sæpe occurrit, et venti certis simum signum est, est Excursum de his.

200

cum ex

pelago hinc certe timuerit, velim ne
ipsum partim tenet pelagus, partim e
Jove pluvia-Sensus est:
diversis cœli partibus fulgurat, tum
densissimus imber cadere solet. Hoc
ipse numquam observavi, neque, si
verum sit, caussa videatur nisi hæc;
quod scilicet in tempestatibus cum
fulgurat pluribus e partibus, cœlum
plurimis nubibus fulgurantibus neces-
se circumsessum sit; quæ denuo in
unum magnum nimbum congestæ
largos imbres effundunt; ut expressit
Lucretius, qui Electricitatis inscius
hanc nubium congestionem ventis
adscribit,

201-205. At quum ex curo et ex austro fulgurat; tum etiam e zephyro et interdum a borea, omnis nauta in

"Consimili ratione ex omnibus amnibus humor

Tollitur in nubes, quo cum bene semi

na aquarum

Multa modis multis convenere undique adaucta,

Confertæ nubes vi venti mittere certant

[ocr errors]

Dupliciter; nam vis venti contendit, et ipsa

Copia nimborum, turba majore coacta Urguens ex supero premit ac facit effluere imbreis."

[Lucret. de Rer. Nat. vi. 511.]

Sed, quæcunque caussa sit, non sine auctoritate scribit. Theophrastus loquitur, 'Aσтрatal dè èáv ye navtaXÓBEV γένωνται ὕδατος ἂν ἢ ἀνέμοιο σημεῖον. [Theoph. Sign. Pluv.] Paullo infra fastidiose scribit, Kal Sépupos åστpaπῶν πρὸς βορείου, ἢ χειμῶνα ἡ ὕδωρ σημαίνει. [Ibid.] Virgilius poëticis ingeniis sensum exornavit,

"At Boreæ de parte trucis, quum

ful

gurat et quum Eurique Zephyrique tonat domus, omnia plenis

Rura natant fossis, atque omnis navita ponto IIumida vela legit."

[Virg. Geor. i. 373.]

*Αλλοτε δ' ἐκ ζεφύροιο, καὶ ἄλλοτε πὰρ βορέας,
Δὴ τότε τὶς πελάγει ἔνι δείδιε ναυτίλος ἀνὴρ,
Μή μιν τῇ μὲν ἔχῃ πέλαγος, τῇ δ' ἐκ Διὸς ὕδωρ·
Υδατι γὰρ τοσσαί δε περὶ στεροπαὶ φορέονται.
Πολλάκι δ ̓ ἐρχομένων ὑετῶν, νέφεα προπάροιθεν

205

spargentur multæ ab oriente, aquam in triduum præsagient." [Plin. Hist. Nat. xviii. 35.]

Lucretius nubeculas hujus generis notat quasi humorem e mari colligentes.

66

Concipiunt etiam multum quoque sæpe marinum

Humorem veluti pendentia vellera

lanæ

Cum supera magnum venti mare nubila portant."

[ocr errors]

[Lucret. Rer. Nat. vi. 504.]

Quem anili, ut solet, narratione sequitur Plinius. "Cum æstate vehementius tonuit quam fulsit, ventos ex ea parte denunciat, contra si minus tonuit, imbrem. Cum sereno cœlo fulget, pluviæ erunt et tonitrua et hyemabil. Atrocissimæ autem quum ex omnibus quatuor partibus cœli fulgurabit. Cum ab Aquilone tantum, in posterum diem aquam portendit. Cum a Septemtrione ventum eum. Cum ab Austro vel Coro vel Favonio nocte serena fulguravit ventum et imbrem ex iisdem regionibus demonProf. Heyne in nota ad Virgilii strabit." [Plin. Hist. Nat. xviii. 35.1 locum supra citatum scribit, "NuDe Arati prognostico observandum beculas lanis similes nostris homiest, quod in describenda fulguratione nibus oviculas dictas, serenitatis nune quatuor cœli partibus, solis cursum tias accipiebam, ut alii; male vero, sequutus est; incipit scilicet ex orien- nam ex poetæ sententia esse debet te, tunc per Austrum ad Zephyrum, prognosticum instantis tempestatis et ultimo in Boream fulgura inducit. pluviosæ; quod nunc abesse ait." Sed minime intelligendum est singu- Male vero ille, ut opinor, nubeculas las fulgurationes hoc ordine accidere, a Germanis oviculas dictas confundit sed simpliciter ex his quatuor partibus cum Virgilii velleribus lanæ. Ovicuvicissim fulgura et tonitrua venire. las censeo esse cirrocumulos sæpe 206-207. Prognosticum pluvia serenitatis nuncias. Sed quæ ab ex nubium figuris-Sæpe item veni- Arato, Tóкois èolkoтa, Virgilio vero lanæ entibus pluviis nubes prius ut plurimum velleribus similes adparent. Tiókos vox atd welke derivata proprie lanam comatam significat; vulgo redditur vellus; male tamen congruere censeas vellus e "vellere." Nubes cum lanæ velleribus, seu πόκοις ἐρίων similes apparent, pluviam indicare docet etiam Theophrastus, Καὶ ὅταν νεφέλαι πόκοις ἐρίων ὅμοιαί εἰσιν, ὕδωρ σηpalvel. [Theoph. Sign. Pluv.] Et Ptolemus, Ἔτι δὲ καὶ τὰ νέφη ὡς ἐρίων πόκοι φαινόμενα χειμῶνας ἐνιότε δηλοῦσιν. [Ptol. Tetrabil. paraph. Procl. ii. 14.] Virgilius, ubi serenitatis indicia ducit ex absentia eorum quæ pluviam præsagiunt, observat,'

"Tenuia nec lanæ per cœlum vellera ferri."

[Virg. Geor. i. 397.]

velleribus persimiles vocatæ sunt, certe vel cirri vel cirrostrati accipiendæ sunt. De cirrocumulis vulgo oviculis in Germania dictis noster Bloomfield habet locum.

"Far yét above these wafted clouds

are seen,

In a remoter sky still more serene, Others detached in ranges through the air,

Spotless as snow and countless as

they're fair;

Scattered immensely wide from east

to west,

The beauteous semblance of a flock at rest.

[ocr errors]

[Bloomfield Farm. Boy, Winter.]

Hæ longe differunt cirrostratis; quæ semper pluvias significant, sunt

Plinius, "Si nubes ut vellera lanæ que nubes striatæ, vel undulatæ

« AnteriorContinuar »