Imágenes de páginas
PDF
EPUB

NORMA HISTORIÆ PRÆSENTIS.

QUAMVIS sub finem ejus partis Organi nostri quæ edita est præcepta de Historia Naturali et Experimentali conscripserimus; visum est tamen hujus quam nunc aggredimur Historiæ normam et figuram et accuratius describere et succinctius. Titulis in Catalogo comprehensis qui pertinent ad Concreta, Titulos de Naturis Abstractis (quarum ibidem, ut Historiæ Reservatæ, mentionem fecimus) superaddimus. Hi sunt Materia Schematismi diversi, sive Forma Prima Classis; Motus Simplices; Summa Motuum; Mensura Motuum; alia quædam. De his Abecedarium Novum confecimus, et sub finem hujus voluminis collocavimus.

Titulos (cum ad omnes nullo modo sufficiamus) non ex ordine, sed ex delectu sumpsimus; quorum scilicet inquisitio, aut propter usum erat gravissima, aut propter copiam experimentorum maxime commoda, aut propter obscuritatem rei maxime difficilis et nobilis, aut. propter discrepantiam titulorum inter se latissime patens ad exempla.

In titulis singulis, post Aditum quendam aut præfationem, statim Topica Particularia, sive articulos in

1 Namely in the Parasceve ad Historiam Naturalem et Experimentalem, which was published with the first two books of the Novum Organum, of which it was to be the penultimate section. See Nov. Org. ii. 21.

quisitionis, proponimus, tum ad lumen inquisitionis præsentis tum ad provocationem futuræ. Domini

enim quæstionum sumus, rerum non item. Neque tamen quæstionum ordinem in Historia ipsa præcise observamus, ne impedimento sit quod pro auxilio adhibetur.

Historia et Experimenta omnino primas partes tenent. Ea, si enumerationem et seriem rerum particularium exhibeant, in Tabulas conficiuntur; aliter seorsum excipiuntur.

Cum Historia et Experimenta sæpissime nos deserant, præsertim Lucifera illa et Instantiæ Crucis, per quas de veris rerum causis intellectui constare possit, Mandata damus de experimentis novis, quantum prospicere animo possumus, aptis ad id quod quæritur. Hæc mandata tanquam Historia designata sunt. Quid enim aliud nobis, primo viam ingredientibus, relinquitur?

Experimenti alicujus subtilioris modum quo usi sumus explicamus, ne error subsit; utque alios ad meliores et magis exactos modos excogitandos excitemus.

Monita et cautiones de rerum fallaciis, et qui in inquirendo et inveniendo possint occurrere erroribus et scrupulis, aspergimus; ut phantasmata omnia, quantum fieri potest, tanquam exorcismo fugemus.

Observationes nostras super Historiam et Experimenta subteximus, ut interpretatio naturæ magis sit in procinctu.

Commentationes et tanquam rudimenta quædam Interpretationis de Causis, parce, et magis suggerendo quid esse possit quam definiendo quid sit, interponi

mus.

Canones, sed tamen mobiles, sive axiomata inchoata

quæ nobis inquirentibus, non pronunciantibus, se offerunt, præscribimus et constituimus. Utiles enim sunt, si non prorsus veri.

Utilitatis humanæ nunquam obliti (licet lux ipsa dignior sit iis quæ a luce monstrantur), Vellicationes de Practica attentioni et memoriæ hominum subjicimus; cum nobis constet talem et tam infœlicem esse hominum stuporem, ut quandoque res ante pedes positas, nisi moniti, non videant, sed prætereant.

Opera et res impossibiles, aut saltem adhuc non inventas, quæ sub singulis titulis cadunt, proponimus; atque una ea quæ jam inventa sunt et in hominum potestate, atque Impossibilibus illis et non inventis sunt Proxima et maxime cognata, subjungimus; ut simul et industria humana excitetur atque animi addantur.

Patet ex antedictis, Historiam præsentem, non tantum Tertiæ Partis Instaurationis vices supplere, sed præparationem esse non contemnendam ad Quartam, propter titulos ex Abecedario, et Topica; et ad Sextam, propter Observationes Majores, Commentationes, et Canones.

« AnteriorContinuar »