Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Successiones ventorum.

19. An sit aliqua regula, aut observatio paulo certior, de Successionibus ventorum ad invicem, sive ea sit in ordine ad motum solis, sive alias; et si sit, qualis sit illa?

20.

Circa Successionem et Alternationem Ventorum et Pluviæ inquirito; cum illud familiare et frequens sit, ut Pluvia sedet Ventos, Venti compescant et dissipent Pluviam.

21. An post certam Periodum annorum redintegretur Successio ventorum; et si ita sit, quæ sit ea periodus?

A SUCCESSIONIBUS ventorum transeat inquisitio ad Motus ipsorum. Motus ventorum septem inquisitionibus absolvuntur; quorum tres superioribus articulis continentur, quatuor adhuc manent intactæ. Nam de motu ventorum dispertito per plagas cœli inquisitum est. Etiam de motu trium linearum, sursum, deorsum, lateraliter. Etiam de accidentali motu compressioRestant motus quartus Progressivus; quintus Undulationis; sextus Conflictus; septimus in Organis et Machinis Humanis.

Motus diversi ventorum.

22. Cum Progressus sit semper a termino, de loco primi ortus, et tanquam fontibus alicujus venti, quantum fieri potest, diligenter inquirito. Siquidem videntur venti Famæ similes. Nam licet tumultuentur et percurrant, tamen caput inter nubila condunt. Item de Progressu ipso. Exempli gratia, si Boreas vehemens, qui flaverit Eboraci ad talem diem aut horam, flaverit Londini biduo post?

23.

De Undulatione ventorum inquisitionem ne omittito. Undulationem vocamus eum motum quo ventus ad parva intervalla intenditur et remittitur, tanquam undæ aquarum; quarum vices optime percipiuntur ex auditu in ædibus. Eo autem magis notato diligenter differentias Undulationis, sive Sulcationis inter aërem et aquam; quia in aëre et ventis deest motus gravitatis, qui pars magna est Undulationis in aquis.

24. De Conflictu et concursu ventorum flantium ad idem tempus diligenter inquirito. Primo, utrum flent simul plures venti Originales, non dicimus reverberantes? Et, si hoc ita sit, quales Euripos in

25.

motu, quales rursus Condensationes et Alterationes in corpore aëris gignant?

An venti alii eodem tempore flent superius, alii hic apud nos in imo? Quandoquidem observatum est a nonnullis, interdum nubes ferri in contrarium versionis pinnaculi; etiam nubes ferri forti aura, cum hic apud nos fuerit summa tranquillitas.

26. Fiat descriptio diligens admodum et particularis Motus ventorum in impulsu Navium per vela.

27. Fiat descriptio motus ventorum in velis Molendorum ad ventum; in volatu accipitrum et avium, etiam in vulgaribus et ludicris, veluti signorum explicatorum, draconum volantium, duellorum ad ventum, &c.

A MOTIBUS ventorum transeat inquisitio ad Vim et Potestates ipsorum.

Potestates

28. Quid possint et agant venti circa Currentes et æstus aquarum, et circa detentiones, immissiones, et inundationes ipsarum?

ventorum.

29.

30.

Quid circa Plantas et Insecta, inducendo locustas,
erucas, malos rores?

Quid circa Purgationem et Infectionem aëris, et circa
Pestilentias, morbos, et affectus animalium?

31. Quid circa Delationem Specierum (quas vocant) Spiritalium, ut Sonorum, Radiorum, et similium?

A POTESTATIBUS ventorum transeat inquisitio ad Prognostica ventorum, non solum propter usum prædictionum, sed quia manu ducunt ad causas; prognostica enim aut Præparationes rerum monstrant antequam perducantur ad actum, aut Inchoationes antequam perducantur ad sensum.

Prognostica

ventorum.

32. Colligantur, cum diligentia bona, Prognostica ventorum omnigena (præter astrologica, de quibus superius diximus quatenus sint inquirenda), sive petantur ex Meteoricis, sive ex Aquis, sive ex Instinctu Animalium, aut quovis alio modo.

POSTREMO inquisitionem claudito, inquirendo de IMITAMENTIS ventorum, sive in naturalibus sive in artificialibus. 33. Inquirito de Imitamentis ventorum in Naturalibus; qualia sunt Flatus in Corporibus Animalium, flatus in Receptaculis Distillationum, &c.

Imitamenta

ventorum.

Inquirito de auris factis et Ventis Artificialibus, ut

follibus, refrigeratoriis in cœnaculis, &c.

Articuli tales sint. Neque nobis dubium est, quin ad nonnullos horum responderi non possit, secundum copiam experientiæ quam habemus. Verum quemadmodum in causis civilibus quid causa postulet ut interrogetur noverit jurisconsultus bonus, quid testes respondere possint non norit; idem nobis circa Historiam Naturæ accidit. Posteri cætera viderint.

Ad Art. 1.

HISTORIA.

Nomina Ventorum.

Nomina ventis, potius ex ordine et gradibus numerata, quam ex antiquitate propria, imponimus; hoc perspicuitatis et memoriæ gratia. Sed vocabula antiqua adjicimus quoque, propter suffragia authorum veterum, ex quibus cum haud pauca (licet anxio quodam judicio) exceperimus, non agnoscentur fere illa, nisi sub nominibus quibus illi usi sunt. Partitio autem generalis ea esto; ut sint venti Cardinales, qui spirant a cardinibus mundi; Semicardinales, qui in dimidiis: Mediani, qui in intermediis. Etiam ex intermediis Mediani Majores vocentur, qui in quadris; Minores reliqui. Particularis autem divisio ea est quæ sequitur.

[blocks in formation]

Sunt et alia ventorum nomina Apeliotes, Argestes, Olympias, Scyron, Hellespontius, Iapyx.' Ea nil moramur. Satis sit nomina ventorum ex ordine et distributione plagarum cœli fixa imposuisse. In interpretatione authorum non multum ponimus, cum in ipsis authoribus parum sit.

Venti Liberi.

Ad Art. 6. 1. Non est plaga coli, unde ventus non spiret. Quin si plagas cœli in tot partes dividas quot sunt gradus in Horizonte, invenias ventos aliquando alicubi a singulis flantes. 2. Sunt regiones totæ in quibus non pluit, aut raro admodum. At non sunt regiones ubi non flent venti, et sæpius. Venti Generales.

Ad Art. 2. De ventis Generalibus phænomena rara. Nil mirum, cum intra Tropicos præcipue perspiciantur, loca damnata apud antiquos.

1. Constat navigantibus inter tropicos, libero æquore, flare ventum constantem et jugem (Brizam vocant nautæ) ab oriente in occidentem. Is non ita segnis est, quin partim flatu proprio, partim regendo currentem maris, id efficiat, ut nequeant navigantes versus Peruviam eadem redire qua proficiscuntur via.2

2. In nostris maribus Europæ, percipitur cœlo sereno et sudo, et cessantibus ventis particularibus, aura quædam lenis ab oriente, solisequa.

3. Recipit observatio vulgaris, nubes sublimiores ferri plerumque ab oriente in occidentem; idque cum, iisdem temporibus, circa terram aut tranquillitas sit aut ventus diversus. Id si non semper faciant, poterit in causa esse, quod venti particulares quandoque flant in sublimi, qui ventum istum generalem obruunt.

Monitum. Si quis sit talis Ventus Generalis ex ordine motus cœli, is non adeo firmus est, quin Ventis Particularibus cedat. Manifestior autem est intra Tropicos, propter circulos quos

1 All these names of winds may be found in Pliny, ii. 44. except Iapyx; for which see Seneca, Nat. Quæst. v. 17. The identification of Eurus with Subsolanus is sanctioned by Aulus Gellius, ii. 22. Generally speaking, Eurus is made to correspond with Vulturnus. Gilbert, in his Physiologia, iv. 4, proposes to give a table of winds which apparently would have been similar to Bacon's; but the MS. is imperfect, and Gruter supplies the lacuna by a transcript of the latter.

See, as to the identification of Eurus with Subsolanus, Smith, Voyage and Shipwreck of St. Paul, p. 59., and the appendix.

2 In Acosta's History of the Indies (I use Regnault's French translation, 1600), the trade wind is called brise, which corresponds to Bacon's briza. Acosta mentions the difference between the course followed in going to Peru and in returning from it. See Hist. des Indes, ii. 4.

conficit majores; etiam in sublimi, propter eandem causam et propter cursum liberum. Quamobrem, si hic extra Tropicos et juxta terram (ubi mollis admodum et segnis est) eum deprehendere voles, fiat experimentum in aëre libero, et in summa tranquillitate, et in locis altis, et in corpore valde mobili, et tempore pomeridiano, quia per id tempus ventus orientalis particularis parcius flat.

Mandatum. Fiat diligens observatio circa pinnacula, et ejusmodi flabella, in fastigiis turrium et templorum, annon in maximis tranquillitatibus stent perpetuo versus occidentem? 4. Constat Eurum, in Europa nostra, esse ventum desic

Phenomenon obliquum.

cantem et acrem, Zephyrum contra humectantem et almum. Annon hoc fit, quia (posito quod aër moveat ab oriente in occidentem) necesse est ut Eurus, qui moveat in eadem consecutione, aërem dissipet et attenuet; unde fit aër mordax et siccus; Zephyrus autem, qui in contraria, aërem in se vertat et condenset; unde fit obtusior, et demum humidus. 5. Consulito inquisitionem de motu et fluxu aquarum, utrum illæ moveant ab oriente ad occidentem. Nam si extrema hoc motu gaudeant, cœlum et aquæ, parum abest quin aër, qui intermedius est, ex eodem participet.

Phanomenon

obliquum.

Monitum. Phænomena duo, proxime posita, obliqua appellamus, quia rem designatam non recta monstrant, sed per consequens; id quod (cum deest copia phænomenorum rectorum) etiam avide recipimus.

Mandatum. Quod Briza illa inter Tropicos luculenter spiret, res certa, causa ambigua. Possit ea esse, quia aër, more cœli, movetur; sed extra Tropicos, quasi imperceptibiliter, propter circulos minores; intra, manifesto, propter circulos majores quos conficit. Possit alia esse, quia calor omnem aërem dilatat, nec se priore loco contineri patitur. Ex dilatatione autem aëris necessario fit impulsio aëris contigui, quæ brizam istam pariat prout progreditur sol. Sed illa intra Tropicos, ubi sol est ardentior, insignior est; extra, fere latet. Videtur esse Instantia Crucis, ad ambiguitatem istam tollendam, si inquiratur, utrum briza noctu flet, an non? Rotatio enim aëris etiam noctu manet, at calor solis non item.

6. At certum est illam noctu non flare, sed mane, aut etiam

« AnteriorContinuar »